Nova Scotia Sanat Galerisi ziyaretim sırasında 1. ve 2. katlardaki sergileri ziyaret ettikten sonra, son anda giriş katında bir sergiyi atladığımı fark ettim. Belirtilen noktadan ilerlemeye başladığımda gizli bir yolu takip edermişçesine büyülü bir atmosfere doğru ilerlediğim hissi içerisindeyken o an Maud Lewis’ in renkli ve farklı dünyasına çekildiğimi bilmiyordum. Daha önce tanıdığım bir sanatçı değildi Maud. Ama sergiye doğru yöneldiğim anda onun etki alanına kapılıp onunla ilgili daha çok şey öğrenmek ve onu daha iyi anlayabilmek için güçlü bir istek duydum.
Maud Lewis’ten bahsetmek için öncelikle eserlerinde sıkça etkisi görülen yaşadığı bölgeden bahsetmek yerinde olur diye düşünüyorum. Nova Scotia Kanada’nın 10 eyaletinden bir tanesi. Atlantik Kanada, Maritime Canada olarak da bilinen bir bölgede yer almakta. Bölge adından anlaşıldığı üzere tam bir deniz kültürü ve ruhu ile bezenmiş bir kültüre sahip. Deniz ürünleri ve balıkçılık, turizm, tarım ve ormancılık ekonomisini ve yaşam tarzını oluşturan başlıca sektörler. Büyük cruise gemilerinin ziyaretleri ile yoğun büyük limanlara sahip olması ve tarihi kültürü yanı sıra, dokusu korunmuş, minik, şirin balıkçı kasabaları ve doğası ile tam da Maud’un resimlerinden fırlamış gibi manzaralara rastlamak mümkün.
Maud 1901 yılında Yarmouth Nova Scotia da doğar. Fiziksel özellikleri ile diğer çocuklardan farklıdır. Neredeyse çenesiz doğmuştur ve çok küçüktür. Romatoid artirit hastalığından müzdariptir. Diğer çocukların yanında olmaktan rahat değildir ama ailesi ile mutlu bir çocuktur. Annesi kartpostal yapıp satmaktadır ve onu da bu konuda teşvik eder. Maud’un resim yolculuğu böylece başlar. Hastalığı sebebi ile el ve kol eklemlerini kullanmakta zorlandığından ulaşabildiği her yere küçük resimler yapar. Kartpostallar bu durum için biçilmiş kaftandır.
Maud’un zor bir yaşamı olur, anne ve babası öldükten sonra sahip oldukları tek şey olan ev ağabeyi tarafından satıldığı için bir süre teyzesi ile yaşar.
Tüm bu zorluklara rağmen gülümseyen biridir Maud. Gülümseyen, umutlu, zeki, sevgi dolu ve hayata güzel bakan biridir. İnsanları, doğayı, renkleri sevmekten hiç vaz geçmez. Hep bir çıkış yolu bulur, cesur ve özgür ruhludur. İşte tam bu özellikleri ile teyzesinin yanından ayrılır ve kendine yardımcı arayan bir balıkçı olan Everett ile yaşamaya başlar. Hayatla olduğu gibi Everett ile de mücadelesi olur ama bu mücadele sırasında ona sevgiden bakmayı bilir. Hayatla eğlenmeyi, ona mizah katmayı, resimlerindeki masalsı dünyayı yaşamında da yaratmayı bilen biridir Maud.
Everett le birlikte yaşadığı Marshalltown’ daki evde her köşe, her eşya, duvarlar, kapılar, mutfak eşyaları Maud’un tuvalidir. Bir süre sonra hareketleri iyice kısıtlanır bu nedenle Everett ev işlerini yaparken Maud resim yapar ve resimleri satarak küçük gelirler elde etmeye başlarlar. Evlerine astıkları ‘SATILIK RESİMLER’ ilanı ile gelenler içten gülümsemesi ile tıpkı resimleri gibi iyimser, neşeli bu küçük kadınla karşılaşırlar. Şu an Kanada’nın en sevilen halk sanatçıları arasında olan Maud Lewis o dönemde dikkatleri çekmeye başlar ve ulusal bir dergideki bir makalede yer alarak ülke çapında üne kavuşur.
1970 yılında Maud Lewis’in ve ardından 1979’da kocası Everett Lewis’in ölümünden sonra, bölge insanı bu evi yaşatmak amacı ile bir topluluk kurar ve bunun için fon oluşturmaya çabalarlar. Bir süre sonra bunun yeterli olmayacağı anlaşılır ve ev 1984 yılında Nova Scotia Eyaleti tarafından satın alınır ve Nova Scotia Sanat Galerisi’nin bakımına devredilir. Yapılan restorasyon ve koruma çalışmaları sonrası ev gerçek hali ile Nova Scotia sanat galerisinde kalıcı olarak sergilenmektedir.
İlk anda bir masal karesini anımsatan bu küçük renkli evin Maud Lewis’in azminin, yaşam sevincinin, savaşçılığının bir simgesi olarak birçok kadına, birçok sanatçıya ilham kaynağı olduğuna ve olmaya devam edeceğine tüm kalbimle inanıyorum.
Maud, posta kartı geleneğini önemseyen ve bu geleneği yaşatma konusunda aktif çalışmaları olan BirKültür’e rengarenk kartpostalları ile de konuk oldu. Ve bu kartpostallardan bir tanesi bir etkinliğimiz çerçevesinde Art Gallery of Nova Scotia’ya katılımcı çocuklarımızın güzel dileklerini ileterek ulaştı ve Galerinin de geri dönüşü ile Ankara-Halifax arasında bir sevgi köprüsü kurmuş oldu.
Görsel kaynaklar :
https://www.kidzone.ws/geography/novascotia/index.htm
Getty images