Nesne/Eser Adı: Savaş Maskesi
Koleksiyon grubu: Maske
Materyal Türü: Maske
Konu/Etiket/Tema: Maske
Koleksiyona geliş biçimi: Satın Alma
Boyutları (Genişlik): 18,6
Boyutları (Yükseklik): 21
Nesnenin/Eserin Öyküsü: Batı İran İslam Eserleri Müzesi replikası olan 15.yy ait maske.

TÜRK SAVAŞÇI-DOHA, KATAR

Bir toplantı için 2016 yılında Katar’ın başkenti Doha’ya gidiyorum. Her zaman gittiğim yerlerde maske ararken, Müslüman ülkelerde maske kültürü olmadığını bildiğim için Doha’da hiç maske aramaya kalkışmıyorum, ama müze ziyaretleri yapıyorum.
Doha’nın ünlü İslam Eserleri Müzesi’ne gidiyorum, hani İBB’nin aldığı Bellini’nin Fatih tablosu var ya, işte Bellini elinden çıkma iki Fatih tablosu daha var, biri bu müzede, diğeri ise Londra’da National Gallery’de sergileniyor.
Doha İslam Eserleri Müzesi’ni keyifle gezdikten sonra müze mağazasında kısa bir mola veriyorum ve karşıma bronz, gözlerinin çevresi altın kaplama bir Türk askeri maskesi çıkıyor. Hemen alıyorum, koleksiyonum yeni bir maske kazanıyor.
Maskenin hikayesi ilginç. İran, Azerbaycan, Ermenistan, Irak, Afganistan, Türkmenistan, Güneydoğu Anadolu’da 15. yüzyılda Şah İsmail tarafından kurulmuş Safevi Devleti’nin ordusunun 16. ile 18. yüzyıl arasında kullandığı maske. Safeviler ilk Şii Türk devleti ve 1736 yılına kadar ayakta kalıyorlar.
Bu maskeyi çok özel kılan bir şey var deyip durur ve araştırma yaparken birden karşıma bir not geliyor: “Vandetta aslında Türk müydü?”
Uluslararası aktivist ve hacker grup Anonymous’un kullandığı Guy Fawkes V for Vendetta maskeleri ile Türk savaşçı maskesi inanılmaz benzerlik taşıyor.
Hemen koleksiyondaki Vendetta maskesini çıkartıp Türk askeri ile yan yana koyuyorum. Tıpatıp aynı. Vendetta maskesini de 2013 yılında Gezi protestoları sırasında alıp koleksiyona katmıştım.
Maskelerin önemli özelliklerini taşıyordu bu iki maske.
Maskeler kimlikleri saklayarak kişileri sosyal olarak eşitledikleri gibi, koruyucu ya da gizleyici olarak da kullanılır. İşte Türk askeri maskesi savaş sırasında yüzü korumak için yapılmıştı. Anonymous maskesi ise gizli örgütte tanınmamak için kullanılıyordu.
Kimlikleri gizleme özelliği olan maskelerin kamuya açık alanlarda takılmasını bir çok dünya ülkesi yasaklamış bulunuyor. Takanı hapis cezasıyla cezalandırıyorlar. Ama şu işe bakın ki, gözle görülmeyen bir virüs, ne yasa, ne yasak dinliyor ve herkesi maskeli yapıyor. Şimdi kimlik gizleme ve maske yasağına rağmen sokağa maskesiz çıkanlar cezalandırılıyor.
Kütüphane/Müze Adı: #MMCZG
Yapıldığı Dönem: 15. yy.
Yapıldığı/Üretildiği Şehir/Ülke: Doha / Katar
Yapıldığı malzeme: Metal, Altın kakma
Fiziksel durumu: Sağlam (Orijinal)
Genel Not: MW061997 özel üretim seri numaralı maske, Kasım 2016 yılında koleksiyona dahil edildi.
Sanal - Fiziksel Nesne: Sanal
Kategori sınıfı: Maske
Rengi: Bronz
Ülkesi: Iran
Ülkesi: İran